Dzivosy

Сцежкі выяўляюцца дзе пажадаюць

тысячы крокаў наліпаюць на іх

Трава паважліва адступае

глядзіць з бакоў

Каменьне вытыркае тлустыя бакавіны

Сцежкі поўныя сілы

Вада валадарыць на іх як захоча 

ў свой час

па сваіх правілах

Потым вецер разносіць сонца па рэчышчы

На сцежках думай аб добрым

Усё менш бачна разніцы між мінулым і будучыняй

Успаміы можна выклікаць да сябе, як і мары

Абраць жыць у любы час

Светлыя ўспаміны і светлыя мроі

асвятляецца ўсё

Дзіцячы пот высыпае калі весела.

Узмыленыя галовы азначаюць – час спыніўся ў найлепшай магчымай кропцы.

Пах футболу, лесу, вогнішча, пах вечаровых камароў.

Падлеткавы пот раз’ядае. 

Ён пякучы, яго хочацца схаваць, запудрыць, змыць. 

Невядома куды дзець яго, чым сцерці, у што пераапрануцца.

Мужчынскі пот – нібы ўпрыгожванне. 

Мужчынай ты мусіш ліць пот, ён нікога не абражае. Мужчынскі пот паважны. 

Блішчыць сотнямі дыямантаў на скуры падчас вышкалу, працы, ў баі, ён як сузор’е, што з’яўляецца падаранае Багамі, ды само й высыхае.

Старэчы пот нябачны. Яго няма, але яго чуваць. 

Ён танютка пачынае прабівацца праз стому, праз татавы кашулі на цвіку, павейвае з дрэва інструмэнтаў, праз твае кашулі на цвіку, праз крэсла машыны, праз старонкі кнігі.

Дзе ты зараз?

браты цягнуцца адзін да аднаго ў сне

на якіх баках ложку б ні паклаў іх

цягам ночы праверу –

сапяць абняўшыся

ці паклаўшы адно на аднаго ногі.

цікава што сняць,

расцягну, накрыю –

спаўзаюцца зноў.

Калі нейкія слушныя назіранні дыскрэдытуюць як “тэорыі змовы”, асноўны аргумэнт які выкарыстоўецца – “няможна было б так дэталёва спланаваць гэтыя рэчы”.

Вядома, ніхто не плануе дасканала, і ня прадказвае дакладныя вынікі адзін у адзін.

Ані габрэі калі запускаюць у Еўропу вірусы філасофій і рэлігій, ані маскавіты калі скупаюць блогераў і падкастараў у Амэрыцы, ані сусветныя лідары што вырашаюць ізаляваць, збядніць, і запаволіць сваіх жыхароў з-за вірусу, – ніхто, канешне, не пралічвае па месяцах і паказчыках калі што як будзе*.

Але гэтыя рэчы робzцца свядома, на будучыню, хай і без канкрэтных мэтаў.

Мэта такая: фармаваць актыў. “Каб было”.

Усе групы, што мысляць стагоддзямі наперад, робяць так.

Менавіта так юдэі запускалі ў Гамераўскую Еўропу (піры/перамогі/наўпроставыя стасункі з Багамі) філасофіі цярплівасці і асэнсавання паразы кшатлу стаіцызму і хрысціянства.

Не з канкрэтнай мэтай “разваліць рымскую імпэрыю да 6 стагоддзя і калі й даць ёй перасабрацца наноў, то толькі ў пачварнай двуаблічнай і карумпаванай форме”, а КАБ БЫЛО.

Так і маскавіты, атрымаўшы патрэбу пераварыць Літву пасля падзелаў, зляпілі русліт і пачалі ставіць рэтранслятары-помнікі Пушкіну не з канкрэтнай мэтай – а “каб было”. Актывы.

* І адваротна, для ўсіх нас, з іншага боку, яны не могуць дакладна спрагназаваць магчымую аддачу і супрацьрух да іх дзеяў, і ў гэтым асноўная крыніца аптымізму.

Водападзел на Беларусі мусіць быць адноўлены, бо гэта тая напруга якая робіць гэтую зямлю святой.

Адны вады ідуць у Балтыку, іншая да Чорнага мора, і іх няможна мяшаць.

Менскае ўзвышша да Лагойску і Хатынскага лесу – гэта месца Пачатку.

Месца размеркавання, месца дзе быў валун, у які ўдарыў Пярун падчас стварэння свету, ды выбіў тры яскаркі.

Мяшанне тых водаў – важная дзеяў ворагаў па выпростванні, аслабленні святога духу нашае зямлі.

Крадзе Вілейскую ваду і нясе ў Свіслач насуперак пагоркам, наперасек іншым рэчкам і вятрам, канал Вілейска-Мінскай воднай сістэмы.

Нахабнае тытанічнае тварэнне – яго, дарэчы, сасніў і намаляваў за паўвека да будоўлі Язэп Драздовіч – і як усё тытанічнае няшчасны і няплодны.

Карасі ў тым канале пакрытыя рачкамі-паразітамі што жыўцом аб’ядаюць ім плаўнікі.

Як я казаў, водападзел будзе адноўлены і я нават бачыў як гэта адбудзецца.

Чаму, што будзе падставай – ня ведаю, але я ведаю як гэта будзе:

Урачыстыя спевы, дуды.

Людзей даволі, шмат дзіцячых галасоў – ідуць наверх да насоснай станцыі каля Вязынкі.

Станцыя афіцыйна спыняецца, нешта нябачнае ссоўваецца на месца і ўсе адчуваюць нечаканыя дрыжыкі ад раптоўнай палёгкі.

Пачынаецца новая эра росквіту гэтае зямлі.

Большасць маральных аўтарытэтаў у 2020-х і ўсіх хто ўваходзіць у “мудрую старасць” – правялі дзяцінства і маладосць у саўку, то бок сфармаваліся ў атэістычнай сістэме, дзе духоўны складнік асобы ў людзях проста псаваўся.

У іх іншы светагляд і нават апарат мыслення. Няма здольнасці да стваральнай дзейнасці, пошуку, і цвярозага бачання духоўных пытанняў. Таму ў гэтых пытаннях яны шукаюць рабіць “как нада”.

Ранейшае савецкае “как нада” аказалася нежыццяздольным, яны пачалі глядзець “как нада” навокал – і пераключыліся на новае “как нада”.

Паганства большасці з іх нецікава і не дарэчна, бо парушае звыклую хаду думак.

Ім ня надта цікавая праўда і не абураюць фальсіфікацыі і падмены.

Пасля духоўнага вакууму саўку яны думаюць што каламуцце хрысціянства – гэта нешта больш паважанае, у іх наагул паважанасць ці не асноўны крытэр прыняцця вырашэнняў.

Калі хлуслівы савок змагаўся з не менш хлуслівым хрысціянствам, ва ўспрыняцці большасці другое адразу здавалася праўдзівым. Тыповая ілжывая дыхатамія, падмацаваная самадавольным сведчаннем уласнай нібы эвалюцыі. “Я ўжо не камуніст, я хрысціянін!”

І на іх перакананне абсалютна непатрэбна марнаваць высілкі, ніякая праца з імі ня вартая таго.

Засяроджвайцеся толькі на моладзі. У нашых дзяцей усё атрымаецца, бацькі ж пражылі жыццё сваёх выбараў і па-свойму.

Жывучы нейкі час у Грузіі, вяртаюся да назірання якой блізкай тут здаецца смерць.

Насамрэч яна блізкая дзе б ты ні жыў – але ў розных прасторах смерць праяўляецца і прамаўляе па-рознаму.

У Сакартвэла смерць паўсюдна – яскравая, шумная, трагічная.

Сарвацца са скалы, разбіцца ў маршрутцы, патрапіць пад апаўзень, атрымаць нож у жывот у горадзе, кулю ў аўтамабільнай спрэчцы, лядзяш з даху, згарэць.

Пад палаючым сонцам, у равучым дажджу, ў шторм, у вецер што зрывае дахі, высока, далёка, цьвёрда.

Грузінская смерць нібы выходзіць працягам з неўтаймаванай волі да жыцця. Тваёй волі, альбо волі твайго ворага.

Усе з кім сустракаешся на вуліцы позіркам, ведаюць пра яе.

Усе тут прынялі паўсюдную смерць, як тлустага валацужнага сабаку што час ад часу пачынае люта брахаць у нікуды на скрыжаванні.

Ў Беларусі смерць нібы прыхаваная ў шырыню і чысціню. Таму смерць там больш вытыркаецца, яна кожны раз здзіўляе, здаецца ненатуральнай.

Беларуская смерць нібы вылузваецца з бязволля, з нежадання жыць, з хваробы, з залежнасці, з адчаю.

І так часта ловіш сябе на думцы што трэба паспець у патрэбную хвіліну навярнуцца да жывой, вольнай, імпэтнай смерці.

Бязвольная, бязвыніковая, незаўважная смерць палохае, жывая – натхняе.

Гэта якая тая розніца між Валхол і Хэлем.

Розніца паміж “парэзаць сабе вены” і “зарэзаць аднаго канваіра з трох”.

Воля змяняе нават смерці.

Таму і подзьвіг, аб якім ніхто ня ведае, мае сэнс, бо змяняе самую смерць.

Малодшы сын сёлета шмат цікавіўся перараджэннем.

Час ад часу пытаў – а як дзядуля будзе, бабуля, хто куды пойдзе.

Тлумачыў пра гонар і пра тое як ён можа ўбачыцца з бабуляй і дзядуляй у сваёх унуках.

Малыя дзеці бліжэйшыя да таго боку, то і заўсёды размовы з імі пра гээта цікавыя.

Напрыклад, аднаго разо даўно, як ён толькі навучыўся гаварыць, я спытаў яго як мы ехалі ў машыне з лесу –

“А ты помніш дзе ты быў пакуль не нарадзіўся? Ты чакаў недзе? Да чаго гэтае месца падобнае?”

Ён вельмі сур’ёзна задумаўся, падбіраючы словы, а потым сказаў

“Так. Ну гэта як новая музыка.”